Υπάρχουν τόσα πολλά να ειπωθούν για την λέξη ηγούμαι. Αφορμή για αυτό το άρθρο ήταν τα λόγια μιας ξαδέρφης μου. «Δεν μου αρέσει που χρησιμοποιείς την λέξη ηγούμαι στην περιγραφή σου. Είναι κάπως.»
Ηγούμαι. Τι τελικά σημαίνει ακριβώς;
Έχουμε συνηθίσει στην Ελλάδα να ταυτίζουμε την ηγεσία με αξίες όπως υπεροψία, διαφθορά, αρρενωπότητα, χειριστική εξουσία πάνω στο συνάνθρωπο. Ναι, είναι αξίες. Είναι αξίες που πολλοί σέβονται. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας.
Αν γκουγκλάρουμε την λέξη ηγεσία θα βρεθούμε πλέον σε εικόνες ουδέτερες. Ευτυχώς το φεμινιστικό κίνημα έχει αρχίσει και κάνει ουσιαστική δουλειά. Σπρώχνει τα πράγματα νομικά. Πριν μόλις δύο χρόνια έβλεπες άνδρες με κοστούμια όταν γκούκλαρες. Ηγεσία για έναν άνδρα είναι κύρος. Για μια γυναίκα είναι επικίνδυνο.
Έτσι ακριβώς ένιωσα όταν άκουσα τα λόγια της ξαδέρφης μου. Διότι βλέπετε οι εικόνες άλλαξαν, αλλά η νοοτροπία θα χρειαστεί καιρό να αλλάξει.
Πάμε όμως να δούμε τι σημαίνει πραγματικά ηγεσία. Ηγεσία σημαίνει αναλαμβάνω ευθύνη να μπω μπροστά προκειμένου να διεκπεραιωθεί ένα έργο. Οποιοσδήποτε άνθρωπος που βγαίνει μπροστά στον εαυτό του πάνω από όλα για να μπορέσει να σηκωθεί και να βγάλει την ημέρα σε έναν κόσμο μέσα στα παράλογα έχει ηγετικές ικανότητες. Δεξιότητες αποκτάς όταν ηγείσαι μιας ομάδας.
Πώς μπορείς να αποκτήσεις ηγετικές δεξιότητες πριν καν ακόμα ορισθείς να ηγηθείς μιας ομάδας; Απλό. Ονομάζεται κριτική σκέψη.
Όταν ήμουν μικρή διάβασα ένα βιβλίο που θα επηρέαζε την ζωή μου για πάντα. Λεγόταν «η μικρή πριγκίπισσα». Μου άρεσε που το κοριτσάκι από τα πλούτη, βρέθηκε στην φτώχια αλλά δεν έχασε την αξιοπρέπειά της και έδειξε ηγετικές δεξιότητες σε πιο δύσκολες συνθήκες. Η Σάρα, η ηρωίδα, έπαιζε ένα νοητό παιχνίδι. «Τι θα έκανε μια πριγκίπισσα στην θέση μου;» Τι θα έκανε ένας άνθρωπος που είχε εξουσία και είχε και ευθύνη για τον λαό της με άλλα λόγια. Με αυτήν την ερώτηση η Σάρα έβαζε τον εαυτό της να σκεφτεί πώς επηρεάζει η κάθε της κίνηση την ομάδα.
Εγώ πάλι άρχισα να κάνω τις εξής ερωτήσεις: Θα ήθελα αυτό να το κάνει η κόρη μου ή ο γιος μου; Θα καμάρωνα τον γιό μου αν συμπεριφερόταν έτσι σε μια κοπέλα; Αυτές οι δύο ερωτήσεις με γλίτωσαν από πολλές κακοτοπιές και επίσης μου έδωσαν απίστευτη δύναμη να ηγηθώ, να βγω μπροστά και να τολμήσω να κάνω πράγματα που ήταν αδιανόητο για την οικογένειά μου, τις φίλες μου, τους φίλους μου, την κοινωνική νόρμα. Οδηγώντας τα φανταστικά παιδιά μου, οδηγούσα εμένα σε μια καλύτερη ζωή.
Όλοι με έλεγαν τρελή. Και χαμογελούσα γιατί ήξερα τι σήμαινε. Νόμιζα ότι ήταν μόνο το τολμηρή. Όμως τις προάλλες σκεπτόμενη άλλον έναν άνθρωπο που με αποκάλεσε έτσι το ανέλυσα κάπως καλύτερα. Με λένε τρελή. Κι έχουν δίκιο. Τολμώ, Ρεαλιστικά σκέφτομαι, Ενθουσιάζομαι, Λατρεύω να δημιουργώ, Ηγούμαι. Και ηγούμαι σημαίνει πάνω από όλα βάζω τον εαυτό μου σε θέση ευθύνης να σκεφτεί ως κομμάτι του συνόλου. Να σκεφτεί δημοκρατικά και όχι ιδιωτικά. Να σκεφτεί ως μέλος μιας μεγάλης ομάδας γιατί αυτό είμαστε όλοι και κοινοί θνητοί που παίρνουμε πιο δύσκολα τίτλους και βασιλοτραφείς που έχουν τίτλους λόγω συγγένειας. Για να περνάμε όλοι πραγματικά καλά οφείλουμε να δράσουμε προς το κοινό συμφέρον.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν κάνουμε λάθη. Δεν σημαίνει ούτε ότι είμαστε υπεράνω. Σημαίνει ότι συνεχίζουμε και με τα λάθη μας και με τα σωστά μας. Αυτή είναι η όμορφη πλευρά της ανθρωπιάς. Και σας έχω νέα. Ολοι οι άνθρωποι μπορούμε να το κάνουμε.
Εσύ πότε θα ξεκινήσεις;